พระพุทธเจ้าสอนทำธุรกิจ
พุทธประวัติ และคำสอนของพระพุทธเจ้า สามารถนำมาใช้ได้กับทุกๆการดำเนินชีวิต แบบไม่เคยล้าสมัย เราสามารถนำมาประยุกต์ใช้เป็นร้อยแปด เพื่อนำไปสู่ความสำเร็จอย่างแท้จริงได้
ผมเป็นคนหนึ่งที่ชอบศึกษาพุทธประวัติ มีการสร้างสรรค์ออกมาหลายๆเวอร์ชั่น ทั้งในแบบสารคดี,ภาพยนตร์หรือการ์ตูน ล้วนแต่เกิดจากการตีความของคณะผู้จัดทำที่หลากหลาย อาจจะดูหลากหลายและแตกต่างกันในรูปแบบ แต่สิ่งที่ผมได้รับที่ไม่ต่างกัน คือ แง่คิดดีๆที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการใช้ชีวิตและดำเนินธุรกิจได้อย่างมีคุณค่า
ในแง่ของการทำธุรกิจเครือข่ายที่ถูกวิธีและนำไปสู่ความสำเร็จได้นั้น จำเป็นต้องศึกษาถึงแนวทางการประยุกต์ใช้การศึกษาพุทธประวัติมาปรับใช้ โดยผมนำมาเสนอเชิงวิเคราะห์และนำมาแบ่งปันกันดังนี้
- การตัดสินใจแน่ในแง่ของก้าวไปถึงเป้าหมายสูงสุด
ถึงแม้ว่าพระเจ้าพระเจ้าสุทโธทนะ พระราชบิดาของพระพุทธเจ้า จะสร้างสภาวแวดล้อมอันสุขสบายเพื่อแบนความสนใจไม่ให้ พระพุทธเจ้ามุ่งสู่ทางสายสมณะ ท้ายที่สุดแล้วก็ไม่อาจต้านเป้าหมายอันแน่วแน่ของพระพุทธเจ้าที่จะก้าวไปสู่ทางแห่งการหลุดพ้นได้ หากเรามีเป้าหมายที่ชัดเจนและตัดสินใจที่จะมุ่งสู่ความสำเร็จในธุรกิจได้อย่างพระพุทธเจ้า อุปสรรคต่างๆจะกลายเป็นเรื่องเล็ก เพราะเป้าหมายใหญ่กว่า แน่นอนครับ
- การรู้จักสังเกตและตั้งคำถามก่อนลงมือตั้งสมมติฐานและลงมือพิสูจน์
พระพุทธเจ้าเป็นนักสังเกตชั้นเยี่ยม ไม่ยอมปล่อยให้สิ่งต่างๆรอบตัวผ่านไป โดยไม่ตั้งคำถาม ยกตัวอย่างสมัยที่ท่านยังครองเพศฆราวาสเป็นเจ้าชายสิทธัตถะ เมื่อมีโอกาสออกนอกวังและพบกับ คนแก่ คนเจ็บ คนตาย และนักบวช ได้มีการตั้งคำถามถึงสิ่งที่ได้เห็น รวมถึงถามต่อไปว่า ทำอย่างไรเราจึงจะหลุดพ้นจากสภาวะแบบนี้ได้ แล้วจึงลงมือพิสูจน์ด้วยการสละทางโลกเพื่อค้นหาความจริง นี้เป็นตัวอย่างหนึ่งที่เรานำมาประยุกต์ในการทำธุรกิจ คือ เราต้องทำธุรกิจแบบคิดตาม และรู้จักสังเกต ว่าปัญหาที่เกิดขึ้นเกิดจากอะไร? และเราจะแก้ปัญหาอย่างไร? ซึ่งนอกจากจะนำไปสู่การแก้ปัญหาแล้ว เรายังสามารถต่อยอดไปสู่นวตกรรมทางด้านธุรกิจใหม่ๆได้อีกด้วย
- การสนใจเรียนรู้ทุกๆศาสตร์เพื่อนำมาปรับประยุกต์ใช้ ทางไหนไม่ใช่ หาทางใหม่ต่อ
พระพุทธเจ้าเรียนรู้ในหลากหลายศาสตร์และสามารถรู้อย่างแตกฉานในทุกๆศาสตร์ ซึ่งเป็นข้อได้เปรียบในการต่อยอดองค์ความรู้ ขนาดในช่วงเป็นนักบวชและแสวงหาคำตอบแห่งการหลุดพ้น ท่านยังเสาะแสวงองค์ความรู้จากสำนักต่างๆ สำนักไหนดีท่านเรียนรู้หมดจนหมดองค์ความรู้ของทุกๆพระอาจารย์ ท่านเรียนรู้แล้วนำมาปฏิบัติอย่างเคร่งครัด และอันไหนไม่ใช่ท่านก็จะเลือกไปใช้แนวทางใหม่ที่ใช่ จนกว่าจะได้คำตอบ ซึ่งในแง่การทำธุรกิจเช่นกัน หากเรามีองค์ความรู้ที่หลากหลายย่อมได้เปรียบมากกว่าคู่แข่ง โดยที่เรายิ่งรู้หลายๆด้านแต่อาจไม่เก่งสักด้าน เราก็ยังสามารถที่จะเลือกใช้คนที่เก่งกว่ามาช่วยจัดการให้ได้ และหากทำธุรกิจไประยะหนึ่งเมื่อรู้ว่าถึงทางตันหรือทางที่ไม่ใช่ เราควรต้องยอมรับและแสวงหาองค์ความรู้ใหม่ๆเพื่อนำมาเป็นแนวทางให้ธุรกิจได้เติบโตต่อไปได้ โดยเฉพาะการทำธุรกิจในโลกแห่งดิจิตอลที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วมากๆในปัจจุบัน เราเองยิ่งต้องมีองค์ความรู้ที่หลากหลาย ทันสมัย และใช้แก้ปัญหาได้ทันท่วงที เพื่อจะทำให้ธุรกิจอยู่รอดได้
- ใช้ความเพียรพยายามจนถึงที่สุด
ในแง่ของความเพียรนั้น พระพุทธเจ้ามีความเป็นเลิศในด้านความเพียรอันมหาศาล ดังตัวอย่างที่พบว่ามีอยู่ช่วงหนึ่งที่พระพุทธเจ้าได้ทรมานตนเองเพื่อบำเพ็ญทุกรกิริยาตามคตินิยมของนักบวชในสมัยนั้น แม้จะทรมานสุดขั้วแต่พระพุทธเจ้าท่านทรงใช้ความเพียรพยายามฝึกฝนอย่างไม่ย่อท้อ แม้จะยังไม่สำเร็จยังเพียรพยายามหาวิธีอื่นๆอย่างต่อเนื่อง ในแง่ของการทำธุรกิจนั้น ความเพียรพยายามสร้างธุรกิจให้ประสบความสำเร็จได้นั้น จำเป็นต้องอดทน อดกลั้น และใช้กำลังแห่งสติปัญญาอย่างแรงกล้าเพื่อผ่านอุปสรรคไปให้ได้
- ความสำเร็จที่เลือกใช้ทางสายกลางและภาวะความสมดุลเป็นแนวทาง
หลังจากที่พระพุทธเจ้าได้ลองใช้หลายๆแนวทางเพื่อนำไปสู่ความหลุดพ้นแล้ว ก็ยังไม่ประสบความสำเร็จจนท้ายที่สุดแล้ว ท่านได้พบปริศนาธรรม “พิณสามสาย” ตึงไปก็ขาด หย่อนไปก็ไม่ไพเราะ หากปรับสายพิณพอดีนั้นละ คือ ทางที่ใช่ จากนั้นพระพุทธเจ้าจึงปรับวิธีการใหม่ เลือกทางสายกลางในการปฏิบัติแสวงหาแนวทางหลุดพ้น จนในที่สุดท่านจึงค้นพบและประสบความสำเร็จในเวลาต่อมา ในแง่ของการทำธุรกิจนั้นหากเราเลือกทางแห่งสายกลางทางธุรกิจ แบบไม่หักโหมเกินไป จนไม่มีเวลาให้ครอบครัวหรือคนที่รัก หรือหย่อนยายจนขาดระเบียบวินัย ย่อมจะนำไปสู่ความสมดุลและรักษาระดับการเจริญเติบโตของธุรกิจในระยะยาวได้เป็นอย่างดี
- เอาชนะพญามารแห่งจิตจนพิชิตความสำเร็จได้
ก่อนที่พระพุทธเจ้าจะตรัสรู้นั้นเป็นฉากหนึ่งที่ผมยังตราตรึงใจและประทับใจผมอยู่เสมอ เพราะท่านต้องต้องสู้กับบททดสอบขั้นสุดท้ายก่อนจะหลุดพ้น การยื้อยุฉุดกระชากของพญามารแห่งจิตในนามกิเลสตัณหา ล้วนหาสิ่งล่อลวงให้ท่านหลงทาง แต่ท้ายที่สุดแล้วท่านก็สามารถชนะพญามารเหล่านั้นได้ด้วยความเข้มแข็งของจิตและเข้าใจพญามารเหล่านั้นอย่างแตกฉาน เฉกเช่นเดียวกับการทำธุรกิจเช่นกัน เราต้องต่อสู้กับอุปสรรคอันมากมาย ยิ่งธุรกิจขยายตัว ยิ่งมีปัญหาและอุปสรรคมากขึ้น อุปสรรคสำคัญยิ่งกว่าเรื่องภายนอก คือ เรื่องภายในจิตใจของเรา เราต้องเอาชนะพญามารแห่งความโลภ โกรธ หลงในจิตใจของเราให้ได้ จึงจะสามารถประสบความสำเร็จกับธุรกิจได้อย่างแท้จริง
- เมื่อค้นพบความสำเร็จแล้วเผยแพร่แนะนำให้คนอื่นสำเร็จตาม
เมื่อพระพุทธเจ้าท่านตรัสรู้พบทางพ้นทุกข์แล้ว ท่านก็ไม่ได้เก็บไว้ชื่นชมแต่เพียงตนเอง ด้วยมหากรุณาเมตตาอันยิ่งใหญ่ ท่านยังคิดเผื่อแผ่ เผยแพร่หลักธรรมคำสอนให้ผู้อื่นรู้ตาม ตัวเราเองก็เช่นกัน หากธุรกิจเราประสบความสำเร็จแล้ว จงอย่าลืมที่จะเผยแพร่เคล็ดลับความสำเร็จให้ผู้อื่นรู้ตาม ทำตาม ซึ่งจะส่งผลให้สังคมแห่งโลกใบนี้น่าอยู่ด้วยการแบ่งปันกันอย่างมีความสุข
- เสียสละ อุทิศตนเพื่อคนอื่น
พระพุทธเจ้า คือ บุคคลต้นแบบระดับโลกในด้านการเสียสละและอุทิศตนเพื่อคนอื่น หากสังเกตดีๆจะพบว่า ธุรกิจที่ประสบความสำเร็จนั้นมักใช้แนวทางของ “การให้” ให้แบบไม่มีที่สิ้นสุด ธุรกิจจึงเติบโตอย่างต่อเนื่องและมีคุณภาพมากขึ้นเรื่อยๆ
- จัดตั้งสถาบันเผยแพร่ศาสนา
พระพุทธเจ้าท่านให้ความสำคัญกับระบบการศึกษาเป็นอย่างมาก เพราะการศึกษาสร้างคนคุณภาพขึ้นมาได้ ท่านส่งเสริมให้มีการจัดตั้งสถาบันส่งเสริมพระพุทธศาสนาไม่ว่าจะเป็นวัด หรือการที่พระเจ้าอโสกมหาราชรับแนวคิดเช่นนี้บวกพลังศรัทธาได้มีการจัดตั้งมหาวิทยาลัยสงฆ์ มหาวิทยาลัยนาลันทา เพื่อเป็นแห่งเรียนรู้ของภิกษุสงฆ์ ในแง่ของการทำธุรกิจเราควรมองไปถึงคุณค่าของคนเป็นหลัก ธุรกิจขับเคลื่อนได้เพราะคน ฉะนั้นควรใส่ใจและส่งเสริมการพัฒนาคนอย่างต่อเนื่อง คนโต ธุรกิจโตแน่นอน
- พัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง
พระพุทธเจ้า เป็นแบบอย่างของการพัฒนาศักยภาพตนเองจนถึงขั้นสูงสุด ท่านแสดงให้เห็นอยู่ตลอดเวลาว่า ศักยภาพมนุษย์สามารถพัฒนาได้อย่างต่อเนื่อง จงอย่าหยุดการพัฒนาเพียงเพราะว่า เราสำเร็จมาขั้นหนึ่งแล้ว จริงอยู่ว่าประสบความสำเร็จของธุรกิจวัดได้จากตัวเงิน แต่หากมองให้ลึกไปกว่านั้น ยังมีความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่กว่านั้น คือ ความสำเร็จของการพัฒนาศักยภาพจิตใจตนให้เป็นอิสระจากความไม่ดีทั้งหลาย
เหล่านี้คือสิ่งที่ผมได้เรียนรู้จากการศึกษาและวิเคราะห์พุทธประวัติ ในแง่ของการนำมาประยุกต์ใช้ในเรื่องของการพัฒนธุรกิจไปสู่การเติบโตอย่างยั่งยืน และผมเชื่อมันและศรัทธาในเรื่องนี้มากๆ ว่าเป็นไปได้ หากท่านอ่านแล้วรู้สึกดีและเป็นประโยชน์สามารถแชร์ต่อได้ครับ
ขอบคุณมากคะ