สิ่งที่ผมได้เรียนรู้กับ Proactive
เปลี่ยนวิกฤต เป็นโอกาส ค้นหาจุดแข็งและต่อยอด ตลอดจนสร้างในสิ่งที่ไม่มีจากสิ่งที่มีขึ้นมา กล้าคิดก่อน กล้าทำก่อน ทำตัวให้เป็นเหตุแห่งการเปลี่ยนแปลง ไม่ใช่เหยื่อแห่งการเปลี่ยนแปลง นี้คือสิ่ที่ผมได้เรียนรู้จากบทเรียนที่ชื่อว่า Proactive
เมื่อวันที่ 7-8 มค. ที่ผ่านมาผมได้มีโอกาสได้เรียนรู้บทเรียนอันทรงคุณค่าเกี่ยวกับ พฤติกรรมของคนสำเร็จที่ทำอยู่เป็นประจำนั้น คือ proactive ซึ่งจริงๆแล้วผมเองก็เคยผ่านหูผ่านตามาบ้างกับงานเขียนบันลือโลกของ สตีเฟ่น อาร์ โควี กับ 7 อุปนิสัยสู่ผู้มีประสิทธิผลสูง หรือ The Seven Habits of Highly Effective People แต่ยังไม่ได้ลงลึกมากมาย จนได้มาสัมผัสจริงๆกับคอร์สฝึกอบรมพฤติกรรมแนว Proactive กับ ทวีภูมิ วิบรรณ์ และ อ.ณัช มัศโอดี แห่ง ProActive Forum เป็นคอร์สที่ยอดเยี่ยมมากๆครับกับ 2 วันอันคุ้มค่า ผมได้อะไรบ้างจากคอร์สนี้ มาสรุปกันครับ
- คนแบบ Proactive คือ คนที่สามารถควบคุมอารมณ์ให้อยู่เหนือสถานการณ์ได้ ทำในเชิงรุก คือ ไม่รอให้ใครสั่ง เป็นคนที่เต็มเปี่ยมไปด้วยพลังและอิสระจากอารมณ์
- เมื่อเรารู้ว่าเราเป็นอย่างไร และเพื่อนมองเราเป็นคนอย่างไร ? นั้นคือโอกาสที่เราจะนำสิ่งเหล่านั้นไปวิเคราะห์จุดแข็ง และปรับจุดอ่อนของเราให้พัฒนาขึ้นในทางที่ดี
- ถ้าเรามอบอำนาจให้สิ่งภายนอกเราจะเป็นผู้ถูกกระทำ แต่หากเราใช้พลังจากภายใน ยากที่อะไรภายนอกจะทำร้ายเราได้ และหากเราโฟกัสในเรื่องอะไรเราจะได้พลังในเรื่องนั้นไป ไม่ว่าดีหรือไม่ดีก็ตาม
- เมื่อปัญหาหรือความขัดแย้งเกิดขึ้น หากคุณไม่ชอบและหดหู่กับมันคุณจะตกเป็นเหยื่อของปัญหานั้นๆทันที แต่หากมองเห็นเป็นเรื่องดี เป็นโอกาส เราจะเป็นผู้กำหนดสถานการณ์นั้นได้
- คน Proactive มักรับรู้ เรียนรู้และกำหนดทางเลือก คน reactive มักหวั่นไหวไปกับสิ่งภายนอก
- คน Proactive มักมีกรอบความคิดที่มีโอกาสเติบโตอย่างต่อเนื่อง(Growth Mindset) แต่คนตรงข้าม มักมีกรอบความคิดแบบตายตัว แป๊ะๆไม่ยืดหยุ่น (Fixed Mindset)
- คน Proactive เขามักจะมองปัญหาว่ามีไว้สำหรับเรียนรู้ มิใช่มีไว้เพื่อหลบหนี
- คน Proactive คิดว่าเมื่อไม่มี คือ ไม่ใช่ปัญหา เมื่อไม่มีเราก็เพียงแต่สร้างมันขึ้นมาและถ้าไม่มีปัญหา เราจะสำเร็จได้อย่างไร
- คน Proactive วัดความสำเร็จกันตรง เมื่อเผชิญความล้มเหลวเราสามารถลุกขึ้นมาได้มากและเร็วแค่ไหน?
- เปลี่ยนคำถาม เปลี่ยนชีวิต หากเรารู้จักเลือกที่จะตั้งคำถามกับสิ่งที่เกิดขึ้น หากเลือกที่จะใช้คำถามเชิงตัดสินพิพากษา เราจะเดินต่อไปข้างหน้าได้ยาก แต่หากเปลี่ยนเป็นคำถามเพื่อก่อให้เกิดการเรียนรู้ จะทำให้เราสามารถเดินต่อไปได้
- ในความเป็นโค้ช ไม่ถามแบบชี้นำ แต่มักจะถามเพื่อการเปิดโอกาสให้ค้นหา
- เมื่อมีปัญหาหรือวิกฤต เราจะถามคำถามเหล่านี้
- เรารู้สึกอย่างไรกับความท้าทายนี้ ?
- เราตกเป็นเหยื่อหรือต้นเหตุของสถานกาณ์นี้ ?
- เรามีทางเลือกอะไรบ้างในการแก้ปัญหา ?
- เราจะได้รับประโยชน์อะไรบ้างจากวิกฤตนี้ ?
- การโค้ชเพื่อแก้ปัญหา ต้องเน้นถามเพื่อให้เขาประเมินตนเอง อย่าตัดสินและไม่ติดในอารมณ์ เพื่อเดินหน้าแก้ปัญหาได้ต่อไป
- เรียนรู้การทำงานเป็นทีมจากฝูงห่านแคนนาดา
- ตัวแข็งแรงจะอยู่ข้างนอก ตัวอ่อนแอจะอยู่ข้างในอาศัยพลังลมตัวข้างนอกช่วยเหลือกัน
- ถ้าตัวไหนอ่อนแอจะต้องหยุดพัก โดยมีเพื่อห่าน 2 ตัวจะคอยอยู่ข้างๆจนกว่าจะแข็งแรงจึงจะบินต่อ
- คำถามสำคัญเมื่อเราได้วิเคราะห์จุดแข็งขององค์กรแล้ว คือ
- เราจะใช้จุดแข็งนี้เพื่อก้าวไปสู่จุดหมายอย่างไร ?
- เราจะสร้างสิ่งที่ยังไม่มี ให้มีขึ้นมาได้อย่างไร ?
- คุณลักษณะสำคัญของผู้นำ คือ
- กล้าเปลี่ยนแปลง
- บุคลิกภายนอกและในดีมากๆ
- ไม่เห็นแก่ตัว
- รักการเรียนรู้
- ยึดหลักอิทธิบาท 4
- รักองค์กร
- รู้จักปรับตัวให้ทันรับกับสถานการณ์ต่างๆ
- วิสัยทัศน์ยาวไกล
- กล้าตัดสินใจ
- มุ่งมั่นทุ่มเท ไม่โลเล สู้ไม่ถอย กัดไม่ปล่อย
- มีคุณธรรมสูง
- การชมที่มีประสิทธิภาพต้องชมอย่างเฉพาะเจาะจง เช่น เธอเก่งจัง อาจเจาะลึกเข้าไปว่า เธอบริหารเงินเก่งจัง และเมื่อพบเรื่องไม่ดีควรบอกจุดที่ต้องพัฒนาให้ชัด
- คน Proactive
- ต้องรู้จักสร้างแรงบันดาลใจให้กับตัวเองและผู้อื่นเป็น
- ต้องรู้จักชื่นชมผู้อื่น
- ต้องรู้จักการให้พลังอำนาจ หรือ empower กับผู้อื่นเป็น โดยการเปิดโอกาสให้เขาคิดและริเริ่มเองให้เหมาะสมกับสถานการณ์
- ใช้สถานการณ์ให้เกิดประโยชน์ เลือกวิธีการแก้ปัญหาที่เหมาะสม
- การมีอิทธิพลในเชิงบวก (influence) มีความจงใจแต่ไม่บอกตรงๆ
- เรียนรู้ที่จะสื่อสารในองค์กรทั้งในแบบภาพกว้าง,แนวระนาบและลงลึกในรายละเอียดให้สอดคล้องกับสถานการณ์และผู้ฟัง
- คำถามเพื่อการประสานการขัดแย้ง
- เกิดเหตุการณ์อะไรขึ้น ? คุณรู้สึกอย่างไรกับเหตุการณ์นี้ ?
- เหตุการณ์นี้ส่งผลกระทบอะไรต่อคุณบ้าง ?
- ความสำคัญของเรื่องที่คุณต้องฟัง ?
- แล้วคุณอย่ากให้เหตุการณ์นี้เป็นอย่างไร ?
- คุณจะทำอย่างไรต่อไป ?
นี้คือบทเรียนแบบสรุปที่ผมได้รับจากคอร์สนี้ ซึ่งกิจกรรมส่วนใหญ่จะเป็น workshop สร้างการมีส่วนร่วมได้ดีมากๆครับ ทำเอาเพลินจนเวลาล่วงเลยไปดึกดื่นโดยไม่รู้ตัว ผมรู้สึกมีความสุขและเปิดมุมมองใหม่ๆ ได้ทบทวนตัวเองมากขึ้น ได้เข้าใจคนอื่นมากขึ้น สิ่งสำคัญ คือ การได้รู้ถึงจุดแข็งและศักยภาพของตนเองและแนวทางการจะนำศักยภาพเหล่านั้นไปต่อยอดใช้ประโยชน์อย่างไรได้เป็นอย่างดี ดีมากๆครับ ต้องขอขอบคุณท่านอาจารย์ทวีภูมิและอาจารย์ณัช อีกครั้งครับ
หากท่านใดสนใจรายละเอียดเพิ่มเติมหรือติดต่ออาจารย์โดยตรงสามารถเข้าไปที่เว็บไซต์ www.proactiveforum.com
