ระบบนิเวศของความสำเร็จ (Success Ecosystem)
จริงๆแล้วผมเรียนจบทางสายวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อมมา ซึ่งช่วงนั้นภาควิชายังมีชื่อเดิมว่า “ภาควิชานิเวศวิทยาสิ่งแวดล้อม” โชคดีมากๆที่ผมไปทัน เพราะหลังจากนั้นอีกไม่กี่รุ่นชื่อภาควิชาก็เปลี่ยนเป็นวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม ผมยอมรับว่าชอบคำว่า “นิเวศวิทยา” มากๆ เพราะมันสื่อถึงความสัมพันธ์ขององค์ประกอบที่เชื่อมโยงกันอย่างมีความหมายและคุณค่า เช่น ในป่าไม้มีพืชพันธุ์และสัตว์ป่าที่หลากหลายที่สัมพันธ์กันแบบกินต่อกันเป็นทอดๆที่เรียกว่า ห่วงโซ่อาหาร และเมื่อห่วงโซ่อาหารเริ่มซับซ้อนขึ้นก็จะกลายเป็นสายใยอาหาร ก็ด้วยเหตุที่ทุกอย่างสัมพันธ์กันอย่างมีความหมาย เมื่อเราไปแต๊ะต้องหรือทำลายองค์ประกอบใดองค์ประกอบหนึ่งในป่า แม้จะเป็นองค์ประกอบเล็กๆอย่างแมลง มันอาจจะส่งผลต่อการสูญเสียแบบลูกโซ่ต่อเนื่องจนกลายเป็นความสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ได้ อย่างที่เขามักใช้การเปรียบเทียบว่า “เด็ดดอกไม้สะเทือนถึงดวงดาว” นั่นเอง
การคิดแบบนิเวศวิทยาทำให้ผมมองไปถึงเรื่อง คนเราไม่ได้อยู่คนเดียวบนโลกใบนี้ เรามักมีความสัมพันธ์กับคนนับร้อย นับพันที่ผ่านเข้ามาในชีวิต ทั้งที่ดีและไม่ดี เราก็เป็นส่วนหนึ่งที่มีผลต่อสังคมที่เราอาศัยอยู่ มันทำให้ผมไม่กล้าที่จะคิดเรื่องร้ายๆที่จะไปทำลายใครเพราะนั้นอาจหมายถึงโดมิโน่ตัวแรกที่เราจะพลักออกไปสู่ความหายนะของสังคมวงกว้างได้
เมื่อมาพิจารณาถึงความสำเร็จโดยใช้วิธีคิดแบบนิเวศวิทยาแล้วจะพบว่า ความสำเร็จมีความสัมพันธ์อยู่กับหลายๆปัจจัยที่แวดล้อมอยู่ ซึ่งหากอยากสำเร็จเราก็ควรต้องใช้ปัจจัยเหล่านี้มาเชื่อมโยงกันเพื่อให้เกิดความสมดุลและนำไปสู่ความสำเร็จอย่างแท้จริงได้
ปัจจัยแวดล้อมหรือระบบนิเวศของความสำเร็จ ที่จะทำให้เราประสบความสำเร็จที่สำคัญ คือ
- วิธีคิดและทัศนคติเชิงบวกมากๆ ซึ่งจะนำไปสู่อารมณ์เชิงบวก และนำไปสู่การกระทำเชิงบวกในที่สุด
- การเปิดใจให้กว้างพร้อมต่อการเรียนรู้และปรับตัวอยู่เสมอ
- เป้าหมายชัด ใช่ ท้าทาย มีระยะเวลาแน่นอน และที่สำคัญคือ ต้องวัดผลได้
- ความรับผิดชอบที่มากพอ ไม่มัวแต่โทษคนอื่น
- คุณธรรมและจริยธรรมที่ทำหน้าที่ได้ดีกว่ากล้องวงจรปิดที่คอยจับผิดเรา
- การรู้จักขอโทษ อภัยและไปกันต่อ ละวางอดีตที่ไปทำอะไรกับมันไม่ได้
- การรู้จักการให้แบบสมเหตุสมผลและให้เพื่อจะละวาง เต็มใจเสียสละจริงๆ
- เมื่อได้รับมาแล้วก็ต้องพอให้เป็น เว้นพื้นที่เพื่อให้คนอื่นเขาได้ยืนบ้าง
- เช็คความสามารถที่จะมีความสุขของเราว่า เราสุขง่ายหรือสุขยากกว่าเมื่อก่อน
- ความสมดุลเรื่องเงินทอง ครอบครัว เพื่อนฝูง การงาน
สิ่งเหล่านี้คือปัจจัยสำคัญที่แวดล้อมและสัมพันธ์อยู่กับความสำเร็จอยู่เสมอ เราเองหากยากสำเร็จจริงจัง ควรจะสร้างสิ่งเหล่านนี้ให้เกิดกับตัวและรักษาสิ่งเหล่านนี้ให้อยู่แวดล้อมเราให้นานที่สุด เพราะหากขนาดส่วนหนึ่งส่วนใดไปอาจสร้างภาวะการเสียสมดุลให้ความสำเร็จจนเราไม่อาจไปสัมผัสกับความสำเร็จได้ ในที่สุด
